KOTA KINABALU: Seorang ahli akademik Universiti Malaysia Sabah (UMS) mencadangkan pemegang IMM13 yang menyumbang kepada ekonomi negeri diberikan status penduduk tetap.Pensyarah kanan UMS Wan Shawaluddin Wan Hassan (gambar) berkata Sabah tidak mungkin membangun tanpa sumbangan mereka.
“Pemegang IMM13 perlu dipertimbangkan untuk status penduduk tetap mereka sudah berada di sini selama empat dekad,” kata Wan.
“Mereka mempunyai generasi masa depan, boleh bercakap dalam bahasa Melayu, pandai berinteraksi dengan penduduk tempatan dan generasi kemudian mereka mendapat pendidikan di sini.
“Kita selalu melihat dari sudut negatif tetapi mereka juga mempunyai nilai positif, seperti mereka menyumbang kepada ekonomi kita. Kota Kinabalu tidak akan maju seperti sekarang jika bukan kerana sumbangan mereka kerana penduduk tempatan tidak mahu pekerjaan yang mereka lakukan.
“Saya tahu ini sensitif, tetapi mereka juga manusia. Jika mereka bekerja dengan baik di sini, kenapa tidak (berikan mereka PR), melainkan mereka mempunyai rekod jenayah.”
Wan berkata demikian kepada pemberita semasa bengkel mengenai warga tanpa negara yang dianjurkan oleh Suhakam dan pertubuhan serupa di Filipina dan Indoensia di sini, pada Rabu.
Terdahulu, dalam pembentangannya di bengkel itu, Wan berkata Pala’u atau Bajau Laut adalah antara yang cenderung dieksploitasi kerana status mereka.
“Bajau Laut digambarkan oleh tradisi mereka iaitu gaya hidup berpindah randa yang menyaksikan kebanyakan mereka tinggal di dalam rumah bot. selagi mereka tinggal di laut, mereka berada dimarginalisasi di Malaysia dan Filipina,” katanya.
“Mereka dianggap paling rendah di Sulu, di mana mereka digelar Luaran, istilah yang menghina.
”Wan berkata suku tersebut kebiasaannya tinggal di atas air di Semporna selepas penubuhan Taman Marin Tun Sakaran, di mana mereka diusir disebabkan status tanpa negara mereka.
“Tetapi kebelakangan ini mereka boleh ditemukan di mana-mana seperti dekat Sandakan dan Kudat kerana mereka tidak boleh berbuat demikian sebelum ini disebabkan oleh status tanpa negara mereka,” katanya.
Orang Bajau Laut juga digambarkan oleh kadar mortaliti tinggi dan peluang pendidikan yang rendah.
“Mengikut undang-undang tanpa sebarang kewarganegaraan, mereka adalah salah satu suku yang paling dimarginalisasikan di Malaysia, satu fenomena yang boleh menyebabkan masalah seperti konflik dan penggantian,” katanya yang memetik ahli-ahli akademik terkenal.
“Ini menyebabkan mereka cenderung dieksploitasi dan dianiaya. Kehidupan mereka juga terjejas kerana Kerajaan mengharamkan bot pam, yang mana seperti basikal laut buat mereka, yang membantu mereka untuk mencari pendapatan sebagai nelayan.
“Mereka menjadi sasaran pasukan keselamatan kerana berpotensi menjadi pemudah kepada serangan asing memandangkan pengetahuan mereka mengenai Laut Sulu,” kata Wan, dan menambah Kawasan Keselamatan Khas Pantai Timur Sabah menganggarkan jumlah mereka di sini lebih 20,000 orang.
Pemangku Pengerusi Suhakam Jerald Joseph berkata bengkel itu bertujuan bagi membantu pemegang kepentingan mengukur masalah ini agar penyelesaian boleh dirumuskan.
“Tanpa data sebenar, kita hanya dapat meneka, jadi bagaimana kita boleh menanganinya jika kita tidak tahu,” kata beliau.
Pegawai kanan UNHCR Illy Kamaludin berkata, 30 peratus orang tanpa negara di seluruh dunia terdapat di Asia Tenggara.
“Kurangnya perlindungan dan diskriminasi gender dalam undang-undang kewarganegaraan adalah antara punca utama ketiadaan negara,” katanya dalam satu sesi.
Maalini Ramalo, Pengurus Kanan Perlindungan Sosial di Persatuan Jaringan Pembangunan Manusia Luar Bandar atau DHRRA Malaysia, menambah kekurangan Kerajaan dalam menyelesaikan isu warganegara adalah iltizam politik.
